Baruch Spinoza, slechts 45 jaar oud geworden (1632 - 1677). Verguisd, verketterd, onbegrepen, verstoten, zijn tijd ver vooruit, vereerd, grondlegger van het rationalisme, aartsvader van de moderne bijbelkritiek, wereldfaam......... je wordt niet zo maar in de Nederlandse Canon opgenomen of op een bankbiljet gezet...........

Wat maakte zijn gedachtendgoed zo tergend? Zijn Godsbegrip! "De bijbel als uitvinding van de menselijke fantasie". God was niet langer de regisseur van de mensheid en aarde, niet meer de oorzaak van alles. Daarentegen was God en Natuur een substantie, alles was goddelijk, geen onderscheid goed en kwaad. Dat is kenmerkend voor pantheïsme, een allesomvattende sustantie. Hij stelde dat de Bijbel mensenwerk was en dat de kerkelijke traditie het geloof had laten degenereren tot een dor formalisme. Zijn ster begon te rijzen, Johan de Witt was hem welgezind, Christiaan Huygens toonde een groot respect. Hij was een netwerker pur sang, correspondeerde met tallozen.

Hij pleitte voor vrijheid en tolerantie, ontmaskerde de politiek als een machtsstrijd tussen individuen en groepen, met als resultaat: het recht van der sterkste. Als mens zelfbewust, vrijgezel (geen vleselijke lusten te ontdekken), overtuigd van eigen capaciteiten, wist het belang van zijn gedachten, ennnnn - een gewaardeerde Hollandse eigenschap - liep niet naast zijn schoenen. Of toonde de neiging om zich wuft langs Europese hoven te voeren. Weigerde een professoraat wijsbegeerte in Heidelberg.

Een bescheiden man met onbescheiden gedachten. Geboren in een Joods gezin, handelaar in wijn, olijfolie, vijgen en amandelen, sleep lenzen voor microscopen / vergrootglazen / verrekijkers en telescopen, geloofde in een deugdzaam leven en in vrijzinnige gedachten. Zachtmoedig en rustig. Gestorven aan TBC. Zijn erfenis bevatte 160 boeken, totale netto waarde van de gehele erfenis was 390 gulden, 14 stuivers en 8 penningen. Voornaamste werk: Ethica.

Je kan lezen voor het Gezelschap:

Nadler of Teun de Vries of Jan Knol of den Dijn of Kees Schuyt